Optimalisatie en structurering van het Vlaamse landbouwonderzoek in de biologische sector
Voor de verdere ontwikkeling van de biologische landbouw in Vlaanderen en de versterking van zijn voortrekkersrol op vlak van duurzaamheid, is de ontwikkeling van nieuwe kennis en informatie cruciaal. Van even groot belang is het zorgen voor een goede kennisuitwisseling en -toepassing zodat de opgebouwde kennis voldoende terecht komt bij de belanghebbenden.
Binnen het Vlaamse onderzoekslandschap is de biologische landbouw nog een vrij nieuw domein. Het onderzoek is relatief beperkt en wordt als onvoldoende gestructureerd en gecoördineerd ervaren om aan de noden van de sector tegemoet te komen. De studie had als doel de organisatie van de kennisopbouw en -uitwisseling ten behoeve van de bio-sector door te lichten en knelpunten te detecteren om ten slotte te komen tot aanbevelingen voor het structureren en optimaliseren van het onderzoek voor biologische landbouw in Vlaanderen. Goed afgestemd onderzoek zou moeten bijdragen tot een competitievere biologische sector.
Een belangrijk knelpunt binnen de kennisopbouw en -uitwisseling van onderzoek voor biologische landbouw bleek de sterke ad hoc aansturing van het onderzoek, wat een goede afstemming op de praktijknoden en een efficiënte inzet van middelen in de weg staat. Om aan deze problemen tegemoet te komen dient gestreefd te worden naar een optimale coördinatie en aansturing van het onderzoek. Een belangrijke basis hiervoor is het formuleren van een breed gedragen visie en strategie voor de Vlaamse biologische landbouw en het opstellen van een onderzoeksprogramma. Visie en strategie kunnen dienen als leidraad voor de richting die men met de biologische sector in Vlaanderen uit wil. Hieruit vertrekkende kan vervolgens een onderzoeksprogramma opgesteld worden met prioritaire onderzoeksthema’s voor de biologische landbouw in de toekomst. Dit kan onderzoekers stimuleren en zorgen voor meer continuïteit in het onderzoek, een grotere afstemming op de praktijknoden en een grotere uitstraling van het onderzoek in binnen- en buitenland. Zowel voor het bepalen van visie en strategie als voor het opstellen van een onderzoeksprogramma, is het uitermate belangrijk dat dit gebeurt via een interactief proces waarbij alle relevante actoren betrokken worden.
De overheid kan een belangrijke rol spelen in de organisatie en stimulering van het onderzoek voor biologische landbouw in Vlaanderen. Het blijft echter noodzakelijk dat vooral ook vanuit de sector en de onderzoekswereld voldoende engagement en inspanningen komen om het kennisbeleid uit te bouwen. Alle actoren vormen een schakel binnen de kennisketen en zouden een rol moeten spelen in zowel de kennisontwikkeling als de kennisuitwisseling rond biologische landbouw.
Karen De Mey (L&M)
Lieve De Cock (L&M)
Departement Landbouw en Visserij, Afdeling Duurzame Landbouwontwikkeling