Context
Reeds meer dan 200 verschillende mycotoxinen werden geïdentificeerd en de lijst is nog niet volledig. Actueel worden er slechts enkele mycotoxinen sporadisch of systematisch onderzocht in een beperkt aantal voedingsmiddelen. De huidige detectiemethoden zijn gecompliceerd en nemen veel tijd in beslag. Op het niveau van de maximaal toelaatbare gehalten in voedingsproducten bestaat er geen eenduidige Europese regelgeving, ondanks de wil tot harmonisatie.

Het project zal ingaan op de mycotoxineproblematiek in conventionele voedingsmiddelen en in "bio" producten. De algemene doelstelling is de autoriteiten gegevens van mycotoxinecontaminatie en analysemethoden te verstrekken, zodat een evaluatie en een schatting van het risico op lange termijn veroorzaakt door mycotoxinen op het niveau van de voedselveiligheid kan gemaakt worden.

Beschrijving van het project
Doelstellingen
Het project heeft als specifieke doelstellingen:

- opstellen van een gegevensbank die de evaluatie toelaat van de mycotoxinecontaminatie in Belgïe zowel in conventionele voedingsmiddelen als in "bio" producten;
- ontwikkelen van betrouwbare en krachtige methoden voor regelmatige controle van voedingsmiddelen aangeboden aan de consument.

Het project moet uiteindelijk leiden tot de oprichting van een Referentiecentrum. Dit centrum zal het voortbestaan van de ontwikkelde analysemethoden verzekeren, zal de gegevensbank beheren en zal een collectie van referentiemonsters aanleggen.

Methodologie
Het project zal zich richten op drie mycotoxinen (Ochratoxine A, Deoxynivalenol en Fumonisine B1) in vier verschillende voedingsmiddelen afgeleid van granen (bier, volkorenbrood, pasta en ontbijtgranen). Voor de geselecteerde voedselmatrices zullen verschillende detectie- en/of kwantificatiemethoden ontwikkeld en onderling vergeleken worden: gevalideerde analysemethoden, vlugge immuno-enzymatische veldtesten, een chromatografische multi-mycotoxinemethode en biologische detectiemethoden.
De chromatografische multi-mycotoxinemethode is een analytische techniek die de simultane analyse van verschillende mycotoxinen toelaat. Op dit moment ontwikkelt de CERVA/CODA deze analysemethode voor granen als volgt: niet-specifieke extractie, niet-specifieke opzuivering en tenslote een analyse met vloeistofchromatografie (HPLC en capillaire electroforese) gebruikmakend van verschillende detectiemethoden (fluorescentie en U.V.).

De noodzaak om vluggere en meer praktische immunologische testen te ontwikkelen dan de klassieke Enzyme-Linked Immunosorbent Assay (ELISA) dringt zich meer en meer op. Het Laboratorium voor Bromatologie aan de Universiteit Gent zal semi-kwantitatieve immuno-enzymatische veldtesten (Dipstick enzyme immunoassay, Flow-through enzyme immunoassay en Solid phase column-based immunoassay) ontwikkelen die een screening van de voedingsmiddelen toelaten zowel op het niveau van de producenten, de verwerkers als de verdelers.

De biologische methoden ontwikkeld door het Laboratoire de Biochemie Cellulaire (BNUT), Université Catholique de Louvain (UCL), hebben als doel de cytotoxiciteit van mycotoxinen aanwezig in voedselextracten te evalueren. De directe cytotoxiciteit van mycotoxinen zal onderzocht worden op verschillende typen dierlijke cellen die representatief zijn voor de belangrijkste targetorganen bij mensen. De indirecte cytotoxiciteit van mycotoxinen zal geëvalueerd worden via de intestinale functie, de primaire absorptieplaats. In een later stadium zal men de hepatische functie evalueren.

Interacties tussen de verschillende partners
De Unité de Biochimie de la nutrition (BNUT), UCL, die dit project coördineert, heeft als taak een veldprospectie uit te voeren, een preliminaire monsterverzameling aan te leggen en de bemonsterings- en analysestrategie op te stellen. BNUT zal ook instaan voor de validatie van de referentiemethoden voor de drie geselecteerde mycotoxinen in de verschillende gekozen voedselmatrices. De andere partners zullen de alternatieve analysemethoden voor hun rekening nemen.

Beoogde resultaten
Dit project heeft verschillende doelstellingen:

- optimalisatie van alternatieve methoden die vlug en betrouwbaar de geselecteerde mycotoxinen detecteren in de uitgekozen voedselmatrices;
- bekomen van een statistische gegevensbank omtrent de graad van contaminatie van het voedsel met mycotoxinen in België;
- aanleggen van een collectie van referentiemonsters;
- vergelijking van de graad van mycotoxinecontaminatie tussen de conventionele keten en de "bio" keten.

Dit alles zal leiden tot de oprichting van een permanent Referentiecentrum dat de continuïteit van de ontwikkelde analysemethoden zal verzekeren. Dit Referentiecentrum zal ook de gegevensbank en de collectie van referentiestalen beheren. Het project streeft er ook naar de ontwikkelde bemonsterings- en analysestrategiën te gebruiken voor de uitwerking van een effectief beleidsplan voor een permanente mycotoxinemonitoring van het voedsel in België.