Afzetbevordering Vlaamse biologische aardappelteelt
Situering
Aardappelen hebben een vaste waarde in het Vlaamse landschap en in de Vlaamse maatschappij. Het areaal biologische aardappelen in Vlaanderen bedroeg in 2003 naar schatting 80 ha (bron BLIK). Dit is 2% van het Vlaamse biologische areaal en 0,2 % van het Vlaamse aardappelareaal. Het beperkte areaal biologische aardappelen kan ten dele worden toegeschreven aan het ontbreken van echte akkerbouwbedrijven in de biologische landbouw.
Ondanks het kleine areaal stelt PCBT vast dat de afzet weinig georganiseerd is en vaak moeilijk loopt. Tijdens een eerste discussieronde bij de voorbereiding van het project kwamen reeds een aantal problemen in beeld:
Voor grootschalige afzet (verwerking, verpakking,...;) is het onduidelijk wat het productiepotentieel is in Vlaanderen. Voor gangbare akkerbouwers ontbreekt het aan heldere afzetperspectieven bij omschakeling naar de biologische teelt.
In de korte keten is de rassenkeuze niet optimaal. Er worden vooral vroege rassen gezet die te lang op de markt blijven en hun kwaliteit verliezen, zodat de klant afhaakt. Bij de bewaaraardappelen worden vaak dezelfde rassen gebruikt als in de gangbare teelt, terwijl deze door hun plaaggevoeligheid niet voldoen voor de biologische teelt.
Gezien het belang van de aardappel in onze maatschappij en gezien de biologische aardappel alles in zich heeft om zich positief te onderscheiden van een gangbare aardappel, is het duidelijk dat de biologische aardappel ook een trekker kan zijn voor de gehele biologische landbouw. In het bijzonder voor de verkoop aan huis moet de biologische aardappel veel beter geprofileerd worden.
Doelstellingen
-Het potentiële aanbod (telers) en de potentiële marktvraag voor biologische aardappelen in Vlaanderen in beeld brengen.
-De knelpunten en kansen (bij telers en afnemers) voor de verdere ontwikkeling van de biologische aardappelteelt in beeld brengen.
Hiervoor wordt onderscheid gemaakt tussen teelt en afzet in de korte keten, de grootdistributie van tafelaardappel en de verwerking.
-De huisverkoop van biologische aardappelen (korte keten) stimuleren door:
de aangeboden kwaliteit te verbeteren;
de gerealiseerde opbrengst te optimaliseren zodat de aardappelen aan een betere prijs kunnen worden verkocht;
sensibilisatie van telers met thuisverkoop zodat ze aangepaste informatie aan de consument kunnen geven.
-De productie stimuleren door grotere afnemers te sensibiliseren voor biologische aardappelen uit Vlaanderen. Gezien het belang van de korte keten voor de verkoop van biologische aardappelen, wordt in eerste instantie hierop ingezet. Dit is ook een doelgroep die duidelijk omlijnd is en waar vat op is.
Daarnaast is de lange keten (grootdistributie, verwerking,...) uiteraard zeer van belang om een verdere groei van de biologische aardappelteelt te bewerkstelligen en omschakelende akkerbouwers perspectieven te bieden. Omdat hier, zowel qua aanbod als qua afzet, onvoldoende duidelijk is wat de mogelijkheden zijn en, voornamelijk aan de afzetzijde, weinig beïnvloeding mogelijk is, wordt voor dit marktsegment vooral voor een bemiddelende rol van PCBT gekozen.
Lieven Delanote (coördinator) (PCBT)
Freya Danckaert (projectverantwoordelijke) (PCBT)