Collectieve actie voor duurzame voedselsystemen in een context van klimaatverandering : evaluatie van sociale experimenten en beleidsinnovaties "FOOD4SUSTAINABILITY"
Food4Sustainability onderzoekt het bestuur van initiatieven in het kader van transitie naar een duurzaam voedselsysteem, met bijzondere aandacht voor de intrinsieke en extrinsieke motivatie van de betrokken actoren. Het consortium bestaat uit onderzoekers uit 3 Belgische universiteiten, UCL, KU Leuven en ULB, en wordt gefinancierd door BELSPO. Het voedselsysteem oefent een enorme druk uit op de natuurlijke hulpbronnen en is verantwoordelijk voor 19-29% van de menselijke uitstootvan broeikasgassen. Een hervorming van het agro-voedingssysteem in de richting van meer duurzaamheid en efficiënt gebruik van hulpbronnen is dan ook essentieel. Hoewel de focus op stijgende landbouwproductie blijft, komt er steeds meer nadruk te liggen op andere aspecten van het voedselsysteem zoals nutritionele kwaliteit, milieueffecten en sociale gelijkheid. Dit vertaalt zich in de opkomst van productinnovatie en alternatieve praktijken in het voedselsysteem. Dergelijke praktijken beginnen niet zelden op lokaal niveau.
Obstakels en barrières
Actoren die transitie naar duurzame voedselsystemen willen bevorderen botsen op diverse obstakels en barrières. Eén daarvan is de behoefte aan collectieve strategieën en sociale regels die gelden voor het gebruik van collectieve goederen. Een ander probleem is de versnippering en de beperkte reikwijdte van de vele initiatieven, met het risico te bezwijken onder economische of politieke druk. Er is nood aan instellingen die transitiepaden op grotere schaal organiseren. Een bijkomend probleem is de ontkoppeling tussen de opkomende transitie-initiatieven en de levensstijl die de meerderheid van de bevolking nastreeft.
Het onderzoek
Naar de mening van de onderzoekers is een geïntegreerde aanpak nodig die baanbrekende initiatieven onderzoekt, actoren met elkaar verbindt, initiatieven opschaalt en op die manier de impact en transitie van het voedselsysteem faciliteert. Het consortium van Food4Sustainability zal een vergelijkende analyse van collectieve processen uitvoeren en de motivaties van de actoren in transitiepaden in het Belgische voedselsysteem in kaart brengen. Dit zal leiden tot een beter begrip van de rol van intrinsieke en extrinsieke motivatie, evenals de belangrijkste belemmeringen en succesfactoren van bestaande initiatieven. Daarnaast zullen de onderzoekers de institutionele mechanismen identificeren die kunnen helpen om de genoemde obstakels te overwinnen. Het finale doel van Food4Sustainability is het formuleren van stappenplannen die acties faciliteren alsook het uitwerken van beleidsvoorstellen om de transitie naar een duurzaam voedselsysteem te doen slagen.
- Tessa Avermaete, tessa.avermaete@ees.kuleuven.be
- Pepijn De Snijder, pepijn.desnijder@ees.kuleuven.be
BELSPO -BRAIN - Belgian Research Action Through Interdisciplinary Network
projectwebsite:www.food4sustainability.be/
Olivier De Schutter, Université Catholique de Louvain (Projectcoordinator); Erik Mathijs, KULeuven; Université libre de Bruxelles