Het valt op dat er -in vergelijking met andere sectoren- van de kruidensector eerder weinig beschikbare marktinformatie is. Desondanks werd wel al vastgesteld dat de eerder kleine markt, toch beloftevol is. Het gebruik van zowel keuken- als geneeskrachtige kruiden neemt immers toe.

Beeldvorming van de Europese biologische kruidensector…
Binnen het kruidenareaal neemt de biologische teelt een aanzienlijk percentage in beslag. Frankrijk is bijvoorbeeld een belangrijk productieland voor biologische kruiden. Het grootste gedeelte van de productiegebieden ligt in het zuidoosten, in de regio’s Rhône-Alpes, Provence-Alpes-Côte d’Azur. Lavendel is hier de belangrijkste teelt.
Wanneer we de biologische kruidenproductie en –handel in Denemarken van naderbij bekijken; wordt voor een waarde van 0,9 miljoen euro geïmporteerd en voor 0,14 miljoen euro geëxporteerd.
Ook Zwitserland is een belangrijk productieland. De bedrijven Weleda en Bioforce ontwikkelen er farmacologische en cosmetische producten van hoge kwaliteit die over de hele wereld geëxporteerd worden naar bijvoorbeeld natuurvoedingswinkels. Het marktpotentieel blijft goed; de introductie van kruidenthee en culinaire kruiden in de supermarktkanalen is ook succesvol.
Volgens cijfers van het Departement Landbouw en Visserij worden er in Vlaanderen op 16 ha kruiden geteeld. Hiervan is 12,2 ha in vollegrond en 3,8 ha onder glas of plastic. Er zijn geen verdere details gekend over het teeltareaal van de diverse kruiden afzonderlijk. Een veertiental producenten zijn actief in de Vlaamse biologische kruidenteelt. Precieze cijfers over deze sector in Wallonië zijn niet gekend. Verwacht wordt dat het areaal kleiner zal zijn dan in Vlaanderen.

Foto: industrieteelt bieslook.

Opwaardering van kruiden: verwerking en vermarkting

Er verschillende mogelijkheden voor de afzet van kruiden. Een aantal bedrijven legt zich toe op directe verkoop via hoevewinkels, zelfpluktuinen (consument oogst zelf hetgeen hij nodig heeft) en pakkettensystemen. Uiteraard is het niet evident kruiden vers te verhandelen daar de houdbaarheid beperkt is. Daarenboven worden deze in sommige gevallen minder gebruiksvriendelijk bevonden door de klant.
Mogelijkheden van verwerkte kruiden zijn bijvoorbeeld diepgevroren kruiden, cosmetica, farmacologische toepassingen en secundaire verwerking van kruiden in bijvoorbeeld kaas, burgers, spreads (broodbeleg), dranken…
Aan de hand van een enquête die afgenomen werd in de regio Meetjesland en Vlaamse Ardennen, werd de behoefte van de consument nagegaan. Deze gaf duidelijk aan dat hij regionaal geteelde producten belangrijk vindt en daar zelfs een meerprijs wil voor geven van bijvoorbeeld 10%. De populairste keukenkruiden zijn tijm, basilicum, bieslook en peterselie. Tijdens de zomer worden de kruiden voornamelijk vers gebruikt; tijdens de winter is dit voornamelijk gedroogd in versnipperde vorm. Bij het gebruik van geneeskrachtige kruiden wordt in vele gevallen geopteerd voor een infusie.

Foto: Industriële verwerking van bieslook voor de diepvries-
industrie.

Nieuw project

Sinds maart 2013 is er een nieuw project van start gegaan op het PCG: ‘Opwaardering van kruiden: verwerking en vermarkting’. Hoewel deze twee aspecten in mindere mate direct samenhangen met de werking van het PCG, wordt het in de kruidensector als een noodzaak beschouwd deze toch nauw op te volgen zodat een zo goed mogelijke begeleiding kan worden aangeboden aan de teler.
Aan de hand van dit project zullen de meest geschikte kruiden, bepaald door de sector, naar smaak en inhoudsstoffen worden geselecteerd. Verwerkingsmethodes zullen opgelijst en uitgetest worden. Binnen het project zal getracht worden duurzame samenwerkingsverbanden uit te bouwen tussen teler, verwerking en afzet. Daarnaast zal ook rekening gehouden worden met de wens van de consument.
In 2013 zal het PCG zich bijvoorbeeld toespitsen op de smaak van koriander. Aan de hand van smaaktesten zullen verschillende rassen, maar ook verschillende sneden van het gewas geproefd worden door een consumentenpanel.

Interesse in actieve deelname binnen het project als teler, verwerker of afzetorganisatie? Neem gerust contact op via jd@proefcentrum-kruishoutem.be.

Dit onderzoek kadert in het Leaderproject 'De teelt van kruiden: verwerking en vermarkting’' in de Leadergebieden Meetjesland, Leie en Schelde en Vlaamse Ardennen.

Meer info?
Justine Dewitte (PCG)
TEL 09 381 86 82
justine@proefcentrum-kruishoutem.be