Biokasteler Peter Bartels teelt reeds 3 jaar biologische vruchtgroenten in Rumst. In samenwerking met het PCG in Kruishoutem loopt er een tweejarige compostproef op zijn bedrijf. Op 23 augustus 2018 zette Peter zijn deuren open voor een bedrijfsbezoek met inclusief een bezoek aan de proef. 

Barver van toen

Peter maakte eind 2015 de omschakeling naar biologisch telen. Deze beslissing kwam er niet van de ene op de andere dag. Hij volgde de biosector reeds geruime tijd nauw op. De afzet van de gangbare paprika’s wou niet mee dus was hij verplicht om een andere weg in te gaan. Uiteindelijk koos hij toen voor de teelt van zoete punt paprika’s. In 2015 kreeg hij te maken met een massale virusaantasting in de paprika, waardoor hij opnieuw noodgedwongen was om na te denken over andere opties. Hij koos om volledig in te zetten op biologisch telen en kon gelukkig in drie maanden omschakelen. Na onderhandelingen met veiling Bel’Orta is er gekozen voor de teelten van tomaat, courgette, komkommer, paprika en aubergine in zijn verwarmde kas.

Gezond evenwicht tussen bedrijfsleider en ‘bedrijfslijder’

Nu zijn er reeds 3 jaar biologisch telen achter de rug. En dat gaat met ups en downs. Ook al heeft Peter soms het gevoel een ‘bedrijfslijder’ te zijn, toch zien we een fiere bedrijfsleider die met passie over Barver vertelt. En ook tijdens zijn pensioen blijft hij er volledig voor gaan. 

In februari start hij met de aanplantingen van zijn teelten. Op dat moment zorgt hij ervoor dat de bodem voldoende vochtig staat met lauw water om pythiumaantasting te vermijden. Hierbij maakt hij gebruik van een drip slang zonder steekpennen Op deze manier bekom je geen vochtige kegel  in de bodem vlak bij de plant maar komt het water mooi verdeeld in de bodem terecht. De meststoffen worden niet meegegeven met de irrigatie maar worden aangegoten met de gieter. Op die manier kunnen de leidingen ook niet verstoppen. In het late voorjaar en de zomer maakt hij gebruik van strookberegening om zijn planten te irrigeren. Hierdoor kan hij de luchtvochtigheid op peil houden, stimuleert hij de planten om een brede vertakking van het wortelgestel te vormen en worden de meststoffen extra ingeregend. 

Het CO2-gehalte is momenteel hoger in de serre dan in de tijd dat hij op substraat teelde. De CO2 -slangen liggen op de grond en er wordt enkel CO2 gegeven als er gestookt wordt. Voor er teveel rechtstreekse instraling op komst is, laat Peter zijn serre ‘witten’. Aangezien de grootste hitte ondertussen geweken is, werd het glas terug gereinigd. De najaarszon is uiteraard meer dan welkom voor het afrijpen van de vruchten te bevorderen.

Onkruid verhoogt het risico op ziekten, plagen en virussen. Daarom tolereert Peter geen onkruid in zijn serres. Hiervoor heeft hij verschillende kleine helpers, kwartels, die het jong onkruid voor hem opeten. 

Allemaal beestjes

Bij de tomaten zijn er dit jaar nog geen problemen van tomatengalmijt opgedoken, wat twee jaar geleden wel het geval was. Wel was er hier en daar wat neusrot aanwezig en ondervinden de planten moeilijkheden door aaltjesaantasting.  De Macrolophus-populatie kwam dit jaargelukkig vlot op gang waardoor de biologie goed in balans bleef bij de tomaten. 

Bij de zoete puntpaprika waren de bladluizen minder goed onder controle te houden. Door de onderste bladeren van de plant zijn weg te nemen werd reeds een deel van de bladluizen verwijderd. De exemplaren die uiteindelijk nog aanwezig waren op de plant bevonden zich dichter bij de aanwezige natuurlijke vijanden waardoor het evenwicht sneller terug kon bereikt worden. Dit was geen evidente klus en er is veel geld gegaan naar de biologische bestrijding. Ook was er meer waswerk achteraf om de vruchten schoon te krijgen vanwege de aanwezigheid van roetdauw. In de winter is het moeilijk om de biologie op gang te houden. Mede daardoor, maar uiteraard ook door de stookkost, wordt er gekozen om de teelt te beëindigen in de eerste week van november en de nieuwe teelt aan te planten in februari. Op het moment van het bedrijfsbezoek waren van de helft van de rijen de koppen eruit gehaald, bij de andere helft nog niet. Het duurt bij puntpaprika zo’n 10-12 weken om van bloem tot rijpe vrucht te komen. 

Welke compost is het meest geschikt?

Het kasgedeelte met de zoete puntpaprika is ook de locatie van de tweejarige compostproef van het PCG. Dezelfde compostproef ligt ook aan bij biokasteler Koen Van Hauteghem van Vitaetom te Zwijndrecht, die er dit jaar tomaten op teelde. Tijdens het bedrijfsbezoek zijn de tussentijdse resultaten van beide proeven besproken. Geen toepassing van compost wordt vergeleken met zes verschillende compostsoorten als basisbemesting (tabel 1). Daarnaast wordt er over de proef heen bijbemest met een organische korrel. Welke compostsoort is het meest aangeraden om te gebruiken in de biologische kasteelt om het organische stofgehalte op korte termijn naar omhoog te brengen? Dat is de onderzoeksvraag waar we samen met het ILVO, teelt en omgeving, een antwoord op willen bieden. De proeven liggen in 2017-2018 aan binnen het CCBT-project ‘OS- Omschakelen op Slimme wijze’ met steun van de Vlaamse Overheid. Het eerste jaar wordt de dosering van de compostsoorten gelijkgesteld aan een C-gift van 6 ton/ha. Het tweede jaar worden dezelfde compostsoorten op dezelfde locaties toegepast alleen wordt de koolstofdosering verlaagd naar 4 ton/ha. Dit omdat het koolstofgehalte bij Peter al over een goed niveau beschikt en er op die manier ook minder fosfor wordt aangevoerd. Op het einde van de teelt worden de laatste bodemstalen genomen en kunnen we het tweejarig effect van composttoediening gaan bestuderen.