Zonnekroonplanten (Silphium Perfoliatium) zijn kruidachtige vaste/overblijvende planten, die elk jaar weer uitlopen, en het aantal van hun bloemscheuten neemt voortdurend toe. Deze solide overblijvende planten vertonen maximaal 20 tot 35 stelen per vierkante meter. Zonnekroonvelden hoeven maar één keer geplant te worden. Daarna kunnen ze 20 jaar of langer worden gebruikt. Zo kunnen veel werkstappen in het veld – in vergelijking met maïs – achterwege blijven. Terwijl de teelt van eenjarige gewassen moet worden voorbereid (aankoop van zaden, ploegen, rooien, zaaien,enz.) hebben zonnekroongewassen deze voorbereidingen enkel in het eerste jaar nodig. 

Het enige overgebleven veldwerk tijdens de oogstjaren:

• bemesting in maart voor het opstarten van het gewas
• oogst in september met een in de handel verkrijgbare maïshakmachine

Aangezien er tot nu toe geen ongedierte bekend is voor Zonnekroon, is er geen behoefte aan ongediertebestrijding.

De Zonnekroonplanten groeien tot 2,20 meter of hoger. 

De opbrengst varieert met de bodemkwaliteit, de beschikbaarheid van water en de bemesting. Met een bemesting van 130-150 kg N per ha wordt 12000-20000 kg DS/ha gewonnen.

De fijne wortels van de Zonnekroonplanten zijn permanent te vinden in dieptes van 2 meter. Hierdoor kunnen ze alle toegepaste meststoffen gebruiken voor de groei. Zware regenval in het voorjaar en de zomer zijn niet in staat om de meststof te verplaatsen naar diepten die niet door de plantenwortels kunnen worden bereikt. De benuttingsgraad is daarom praktisch 100 %. Als gevolg hiervan kan de Zonnekroonteelt ook in stroomgebieden worden aanbevolen.

De Zonnekroonplant wordt ook bekerplant genoemd omdat deze de regen en ochtenddauw kan opvangen in bekerachtige plantendelen.

De bloemen van Zonnekroon ontwikkelen zich eind juli tot half september. Ze worden bezocht door talrijke insecten en vooral door honingbijen voor stuifmeel en nectar. Omdat in die periode elders geen honingopbrengst te vinden is, vormen de bloemen van de Zonnekroon een extra bron voor stuifmeel en nectar voor de bijenkolonies, maar ook voor vele andere insecten.

De voordelen van zonnekroon zijn:

• Verbetering van de bodemkwaliteit door humusaccumulatie en regeneratie van bodemorganismen (regenwormen)
• Geen voedselbron voor wilde varkens
• Verminderde erosie en minder risico op overstromingen
• Geen bodemverdichting
• Geen productie van giftige kuilsappen
• Geen jaarlijkse aankoop van zaden
• Geen kosten voor het jaarlijks opnieuw zaaien
• Enkel in eerste jaar onkruidbestrijding
• Hoge weerstand tegen droogte (op diepe gronden) en strenge wintervorst
• Na zware stormen kunnen de gevallen Zonnekroonstammen op het veld blijven liggen. Ze staan de nieuwe scheuten in het voorjaar niet in de weg en hoeven niet te worden verwijderd zoals bij maïsstengels.
• Zonnekroonplanten verdragen lichte vorst tot -3 graden Celsius. Ze zijn dus minder kwetsbaar voor vroege of late vorst dan maïs.
• Als de Zonnekroonplanten voor half september worden geoogst, bouwt de wortelstok nieuwe rozetbladeren voor de eerste sneeuwval. Deze zorgen voor een goede beschutting van klein wild op de landbouwvelden in de herfst (bescherming tegen wind, kou, regen, roofdieren).
• De teelt van Zonnekroon vermindert de risico’s in jaren van ongunstige weersomstandigheden voor maïs (zoals natte en koude lente, zomerdroogte). Bovendien kunnen Zonnekroongewassen over een relatief lange periode worden geoogst, waardoor werkpieken worden gedempt.
• Bijenweide: bron van honing en nectar

We kozen voor zonnekroon (Silphium perfoliatum) als innovatief meerjarig klimaatrobuust voedergewas binnen het CCBT project inzake klimaatrobuuste voedergewassen omdat we maar één keer om de twintig jaar het installatie-risico moeten dragen en omdat het vlot diep in de bodem nutrienten kan ophalen met zijn uitgebreid en doorlevend wortelgestel. Verder maakt dit wortelgestel samen met de bekervormige plantendelen de plant ook robuust in droge periodes. Bovendien moeten we maar één tot twee keer oogsten per jaar, wat de arbeidsorganisatie op verre percelen ten goede komt en de oogstkosten per kg ds kan beperken.

Graag verwijzen we naar deze twee filmpjes op onze website waar de teelt in beeld gebracht wordt.

In een vervolgartikel zullen we ingaan op de aanleg van de teelt en kijken hoe deze op het proefveld uit de winter komt, waar we op een zandige bodem met een vochtgradient de zonnekroon installeerden in de zomer van 2021. We plannen in de loop van 2022 veldbezoeken aan het proefveld in Oud-Turnhout en zullen jullie op de hoogte houden van de timing hiervan.

Meer info?
Wim Govaerts (W.Govaerts & Co cvba)
0032 (0)477 77 46 95
wim@wimgovaertsenco.be