Ontwikkeling en toepassing van een instrument voor welzijnsevaluatie op biologische melkgeiten bedrijven
De consument consumeert steeds bewuster en uit dit door zijn kritiek te uiten op het huidige dierenwelzijn van productiedieren. De biologische melkgeitenhouderij is via het biologische lastenboek gebonden aan het handhaven van hoge dierenwelzijnsnormen. Maar ook economisch kan de geitenhouder baat hebben bij een zo goed mogelijk dierenwelzijn. Stress en productie parameters zoals groei en melkproductie zijn nauw verbonden, wat de welzijnsproblematiek naast een ethische ook een economische relevantie geeft. Natuurlijk hebben ook de geiten zelf baat bij welzijnsonderzoek.
Naar een eenvoudig protocol
Het doel van het lopende onderzoek is een vereenvoudigd protocol op te stellen waarmee de melkgeitenhouder zélf het welzijn van zijn dieren kan evalueren. Daarom moet het protocol eenvoudig, eenduidig en vlot afneembaar zijn in een beperkte tijdspanne. De geitenhouder kan de resultaten van dit protocol gebruiken om investeringsbeslissingen te nemen.
Hoe pakken we dit aan?
Op basis van wetenschappelijke literatuur en bestaande welzijnsevaluatie protocollen, zoals het ‘Welfare Quality®’ protocol voor melkvee, zullen we een aan melkgeiten aangepast, wetenschappelijk gebaseerd en uitgebreid protocol samenstellen. Dit protocol zal afgenomen worden op Vlaamse en Nederlandse biologische geitenbedrijven. Daarnaast zullen meststalen van de geiten genomen worden om cortisolanalyses uit te voeren. Cortisolanalyses zijn een fysiologische gevalideerde welzijnsmaat die de mate van stress reflecteert.
De resultaten van het protocol kunnen hiertegen afgewogen worden. Na statistische analyse hopen we een selectie te kunnen maken van parameters uit het protocol die het meest tekenend bleken als welzijnsmaten. Dit moet leiden tot een sterk vereenvoudigd protocol dat verder wordt uitgewerkt met inspraak van de bedrijfsleiders via het biobedrijfsnetwerk melkgeiten.
Voor en na afname van het protocol wordt een economische situatieschets van de geitenbedrijven gemaakt. We hopen hiermee een link tussen welzijn en economie op de onderzochte geitenbedrijven te kunnen leggen.
De eerste stappen gezet
Dit onderzoek startte op 1 november 2013 met het opzoeken en verwerken van literatuur. Sindsdien is er tweemaal overlegd met de melkgeitenhouders via het biobedrijfsnetwerk waarbij naar hun wensen en ideeën werd gevraagd en waarmee zoveel mogelijk rekening wordt gehouden bij de opstelling van het protocol. Het protocol is in bijna finale versie en zal in november 2014 afgenomen worden op 7 melkgeitenbedrijven in Vlaanderen. Van deze melkgeitenbedrijven werd in de loop van september-oktober 2014 een voorafgaande economische bedrijfsschets gemaakt (= nulmeting).
Jo Vicca (Odisee), Wim Govaerts (Wim Govaerts & co cvba)
PWO (Projectmatig Wetenschappelijk Onderzoek), onderzoeksfonds van de hogeschool Odisee
Biobedrijfsnetwerk Geiten