Populatiedynamica van oorwormen in boomgaarden: optimalisatie van de aanwezigheid van een essentiële predator
Oorwormen zijn belangrijke algemene predatoren in boomgaarden. Uit experimentele studies blijkt dat ze belangrijke plagen onder controle kunnen houden in zowel appel- als perenteeIten. Hierbij denkt men vooral aan de diverse luizen en de perenbladvlo. De mogelijke schade die ze aanrichten, voornamelijk vruchtvervuiling door uitwerpselen, is minimaal vergeleken, met hun efficiëntie in plaagcontrole. Oorwormen zouden dus een belangrijke rol kunnen spelen in de geïintegreerde fruitteeIt en vormen een essentiële schakel in de biologische fruitteelt. Vooral de biotelers trachten oorwormen aan te trekken in de boomgaarden, bv. door het aanbieden van kunstmatige schuilplaatsen. Toch blijft het praktische nut van oorwormen eerder beperkt daar telers er meestal niet in slagen stabiele populaties op te bouwen. Het voorliggende projectvoorstel behelst het uitwerken van beheersstrategieën voor populaties van oorwormen in fruitboomgaarden. Oorwormen hebben een eenjarige levenscyclus waardoor elke nadelige ingreep de populatie voor de rest van het jaar schaadt, en mogelijke repercussies heeft voor de volgende jaren. De onderzoeksgroep voorziet eerst een kwantitatieve populatie biologische studie van de oorwormen gedurende het hele seizoen met voor elk levensstadium relevante staalnametechnieken, om deze gegevens te correleren aan de diverse beheersmaatregelen die in de boomgaarden uitgevoerd worden. Het beheer van boomgaarden omhelst echter een complexe hoeveelheid parameters waarbij men de relatieve impact nooit experimenteel kan testen (te talrijke en tijdrovende proeven). De gegevens zullen dan ook verwerkt worden in een mathematisch model waarin sne1 de meest essentiële parameters kunnen worden geïdentificeerd en geëvalueerd. Dit biedt de mogelijkheid om valabele beheersstrategieën uit te werken die men dan in een realistisch aantal veldexperimenten kan uittesten. De resultaten van dit onderzoek zullen in de eerste plaats praktische oplossingen bieden om de plaagcontrole in biologische boomgaarden te verhogen, maar zullen eveneens toepasbaar zijn om de bijdrage van oorwormen in geïntegreerde teelten te verhogen.
Bruno Gobin (PcFruit)
Annelies Marien (PcFruit)
Herwig Leirs (UA - Evolutionaire Ecologie)
Stephen Davis (UA - Evolutionaire Ecologie)
IWT
Gobin B, Moerkens R, Leirs H, Peusens G (2008) Earwigs in fruit orchards: phenology predicts predation effect and vulnerability to side-effects of orchard management. IOBC Bulletin In press
Gobin B, Peusens G, Moerkens R. & Leirs H (2008) Understanding earwig phenology in top fruit orchards. Proc 13th intern. Ecofruit. Conf.
Gobin B, Marien A, Davis S & Leirs H (2006) Enhancing earwig populations in Belgian orchards. Comm. Appl. Biol. Sci Ghent University 71: 269-274