Hoe kunnen we meer diversiteit in onze teeltplannen brengen ? Dit is de insteek van het Europese project Diverimpacts. De voordelen van een ruimere vruchtwisseling en meer (bio)diversiteit zijn bekend. Toch staan in de praktijk heel wat (teelt)technische, organisatorische en financiële hinderpalen in de weg. In de casestudy ‘Akkerfood’ kijken Inagro en Bioforum hoe biologische akkerbouwers terug meer aansluiting kunnen vinden bij de noden van de Belgische consument. Onder andere vijf akkerbouwers, verenigd in ‘Biograno’ gaan de uitdaging aan. Samen met Colruyt, Molens van Oudenaarde en Atelier du Pain stelden ze vorige week hun onderlinge samenwerking voor een nieuw Belgisch biobrood voor. Via ‘Akkerfood’ konden we dit initiatief vanop de zijlijn opvolgen en aansturen.

Waarom er amper brood met tarwe van eigen bodem in de rekken ligt 

Colruyt Group wil klanten helpen bewuster en duurzamer te consumeren. Lokaal geproduceerde voeding speelt daar een belangrijke rol in. Daarom investeert de groep voortdurend in een zo breed mogelijk Belgisch assortiment. Toch ligt er tot op de dag van vandaag amper brood van Belgisch graan in de rekken. De reden daarvoor is simpel: voor Belgische akkerbouwers is het telen van baktarwe financieel te onzeker. Zo krijgen ze ongeveer dezelfde prijs voor baktarwe als voor voedertarwe, terwijl het rendement van baktarwe een pak lager ligt. Bovendien moeten ze opboksen tegen import van tarwe uit Duitsland en Oost-Europa. Verder spelen de onvoorspelbare weersomstandigheden in België de tarwetelers parten. Hierdoor is de kwaliteit van hun tarwe en hun oogst onzeker. Tot slot durven akkerbouwers de sprong niet wagen omdat ze geen gegarandeerde afzetmarkt hebben. Colruyt Group wil die cirkel graag doorbreken en bracht daarom verschillende schakels in de keten rond de tafel: 5 bio-akkerbouwers, bloemmolen Molens van Oudenaarde, bakkerij Atelier du Pain en biosupermarkt Bio-Planet. Deze 8 partners ondertekenen op 27 mei een samenwerkingsovereenkomst, waarin ze hun engagementen naar elkaar toe uitspreken. “Elke speler in deze nieuwe keten blijft bij zijn métier en doet waar hij goed in is. Dat is de kracht van dit partnership”, vertelt Jan Van Holsbeke, divisiemanager Bio-Planet. “Alleen zijn er vooraf duidelijke afspraken gemaakt tussen de partners over volume, kwaliteit en prijs. Dat Bio-Planet, als laatste schakel in de ketting, mee het engagement aangaat, geeft de nodige zuurstof aan zowel de telers, als de molenaar en de bakker.” De nieuwe keten zorgt niet alleen voor gegarandeerde afzet voor elk van de betrokken partijen, maar moet ook een boost geven aan de Belgische biotarwesector en andere bioakkerbouwers overtuigen om te kiezen voor kwalitatieve biobaktarwerassen. 

Innoveren gaat verder dan het veld

Om van deze nieuwe keten een succes te maken, laten de 8 partners zich bijstaan door Inagro. Voor baktarwe is de eiwitkwaliteit erg belangrijk. Dit kunnen we bereiken met specifieke rassen. Uit ons rassenonderzoek werden samen met de partners de wintertarwes Mochus en Arminius en de zomertarwe Feeling geselecteerd. Enkele van de geleerde lessen in het project DIVERIMPACTS konden we meteen ook toepassen bij de ontwikkeling van dit initiatief. Als telers onderling moet je een gedeelde visie hebben. Het loont de moeite om hierover onderling in overleg te gaan. Deze visie is een goede basis om vervolgens met andere ketenpartijen en partners in overleg te gaan. Openheid en transparantie zijn hierbij noodzakelijk. De Waalse onderzoeksgroep www.sytra.be bracht ons tot het inzicht dat een eerlijke prijs enkel mogelijk is bij een eerlijke relatie. 

Nieuwe keten voor Belgisch broodgraan 

De 5 bio-akkerbouwers die geografisch verspreid zijn in België zaaiden samen 12 hectare baktarwe in. Als alles goed loopt, hopen ze in augustus zo’n 55 ton tarwe te kunnen oogsten. “In de bio-akkerbouw is vruchtafwisseling ontzettend belangrijk. Graanteelt is essentieel als rustteelt voor boer en bodem en geeft de mogelijkheid te investeren in een nateelt die goed is voor koolstofopslag, erosiebestrijding en stikstofbeheer,” vertelt Guy Depraetere, bioteler van aardappelen, kolen, pompoenen, bonen en knolselder in Lierde. “Ik kies bewust voor producten met een meerwaarde, zoals baktarwe. Een lokale afzetmarkt en een correcte prijs zijn echter doorslaggevende factoren. Dat alle partners een duurzaam ketenengagement aangaan, vergemakkelijkt en verantwoordt de stap naar bakgranen voor mij als bioboer, toch de eerste schakel op weg naar volledig Belgisch biobrood.” Dit is ook een van de zaken die we vanuit het project Diverimpacts hebben opgepikt. Eens de tarwe geoogst is, gaat het richting de Molens Van Oudenaarde die het broodgraan zullen vermalen tot Belgische biobloem. Daarna gaat bakkerij Atelier du Pain ermee aan de slag om er kwalitatieve biobroden van te maken, die in het najaar verkocht zullen worden in de 31-winkels en de webshop van Bio-Planet. “We mikken op 3 verschillende soorten biologisch desembrood en bekijken nu samen met Atelier du Pain welke we zullen aanbieden”, zegt Jan Van Holsbeke, divisiemanager Bio-Planet. “Op langere termijn willen we het aandeel Belgisch brood in onze rekken zeker uitbreiden. Dat blijft immers het belangrijkste doel van deze nieuwe keten: onze klanten brood aanbieden dat gemaakt is van Belgische grondstoffen en door Belgische spelers en op die manier een positieve beweging in gang zetten waardoor de Belgische biobaktarwesector tot ontplooiing kan komen.”

Meer info?
Lieven Delanote (Inagro)
lieven.delanote@inagro.be
Tel 051 27 32 50