Het bedrijf Vitaetom, dat gerund wordt door Walter en Koen Van Hauteghem, besliste vorig jaar om de stap naar bio te zetten. Tijdens hun eerste biologische teeltseizoen waren zij zo vriendelijk om eind juli de deuren al eens open te zetten voor collega’s.

Familiebedrijf in volle ontwikkeling

Het familiebedrijf startte in de jaren 70 met aardbeien in Zwijndrecht; in de jaren 80 gingen ze uiteindelijk over op de teelt van tomaat op substraat. Doordat de prijszetting moeilijk liep in de jaren 90 waren zij alweer genoodzaakt om iets te ondernemen. In 2000 werd een wkk geïnstalleerd in samenwerking met Electrabel, in 2010 werd een tweede wkk-motor geplaatst in eigen beheer. Vorig jaar was het duidelijk dat er een keuze moest worden gemaakt door de nog scherpere prijsvorming voor tomaten. Eén van de opties was uitbreiden, maar dat betekende dan ook verhuizen. Al snel werd duidelijk dat dit erg grote investeringen met zich meebracht. Een andere optie was de omschakeling naar bio. In eerste instantie leek de omschakelingsperiode veel te lang te zijn om te overbruggen, maar na wat navraag bleek dat dit in hun geval op drie maanden kon gebeuren.

Na overleg met BelOrta werd beslist om de omschakeling van de kas van 2 ha in één keer te doen, en deze niet te faseren. Een groter risico, maar ze gingen de uitdaging aan. Er werd sterk ingezet op blokpaprika (groen, rood en geel) en courgette; en in mindere mate op komkommer en kerstomaat. 

De grootste obstakels van het eerste seizoen waren de bodem opnieuw in topvorm krijgen, de afzet rondkrijgen en de luisbeheersing in paprika. 

Levende bodem

Hoe snel je de bodem opnieuw in goede conditie krijgt, hangt sterk af van de voorgeschiedenis. In de serre van Vitaetom is dit heel duidelijk. In bepaalde afdelingen werd de bodem genivelleerd met het idee dat er nooit nog een grondteelt zou gebeuren. Op bepaalde plaatsen komt de gele, arme grond dan ook zo goed als aan het oppervlak en is er quasi geen teeltaarde aanwezig. Een bodem opnieuw in volle vorm krijgen, is iets wat meerdere jaren in beslag neemt. Aan de hand van het inwerken van verschillende kwalitatieve composten test het PCG samen met de telers uit wat de mogelijkheden voor een snelle bodemverbetering zijn. Aangezien elke bodem verschillend is, moet ook de advisering per bedrijf worden aangepast.

Over het inwerken van een bepaalde dosering in één keer bestaan er verschillende meningen. Naast compost wordt er als bijbemesting gewerkt met organische korrelmeststoffen, om zo toch te voldoen aan de behoefte van de plant. De bodem moet deze echter eerst nog mineraliseren, dus ook dit is in de eerste jaren na de omschakeling geen evidentie.

Biogroenten te koop

Als bioteler ben je net iets meer handelaar dan als gangbare teler. Er wordt niet geduld dat je al je productie gewoon afzet op de veiling. De verkoop van bioproducten werkt niet met de klok. Deels worden vooraf contracten opgemaakt, deels wordt een inschatting gemaakt van de noden van de markt. Als nieuwe teler is het altijd een beetje knokken om een plaatsje op de markt te bemachtigen. Doordat de markt zo klein is, wordt hij ook heel snel beïnvloed. Hetgeen niet als bio kan worden verkocht, komt beter terecht op de gangbare markt, dan aan dumpingprijzen op de biomarkt. Alles afzetten aan een mooie prijs is dus niet altijd evident. De tijd dat bioproducten niet van topkwaliteit moesten zijn, is al lang voorbij. 

Biobestrijding bladluis behoorlijke klus

De natuurlijke beheersing en bestrijding van ziekten en plagen is een hele uitdaging. In verwarmde serres waar vruchtgroenten worden geteeld, werkt men al vaak met natuurlijke vijanden. Toch hebben biotelers geen stok achter de deur voor als het uit de hand loopt. Monitoring en tijdig uitzetten van nuttigen is dan ook van groot belang. Er werden bij Vitaetom kosten noch moeite gespaard om voldoende biologie uit te zetten. 

Bladluis in paprika is dé plaag bij uitstek die wel eens uit de hand durft te lopen. Er bestaat een hele range van natuurlijke vijanden, maar het grote gevaar is hyperparasitering. Bij hyperparasitering gaan nuttigen elkaar parasiteren, waardoor je uiteindelijk nog heel moeilijk een zicht krijgt op wat er precies gaande is binnen de populaties. De eerste luisaantasting op het bedrijf was vrij snel onder controle. Wanneer de plaag echter opnieuw opdook, verliep de controle veel moeilijker. Hierdoor moesten ze vele vruchten wassen vanwege de aanwezigheid van roetdauw.

Ondanks deze uitdagingen kunnen Walter en Koen toch bevestigen dat ze blij zijn dat ze omgeschakeld zijn naar de biologische teelt. Het loopt niet allemaal van een leien dakje, en het is best intensief telen, maar het geeft hen veel voldoening. Chapeau voor de durf, inzet en het doorzettingsvermogen!

Meer info?
Justine Dewitte of Lore Lauwers (PCG)
Tel: + 32 (0) 9 381 86 86
E-mail: justine@pcgroenteteelt.be of lore@pcgroenteteelt.be

Dit bezoek werd georganiseerd in het kader van 2 demonstratieprojecten:
“Praktijkgerichte oplossingen voor organische stofopbouw in biologische landbouw onder MAP5”
“Het ABC in Vlaamse percelen”