Gewassen op ruggen zoals witloof en wortelen zijn uitdagend inzake onkruidbeheersing. In de biologische teelt leidt manueel wiedwerk in deze teelten tot een belangrijke kostenpost. Nieuwe technologie probeert hierop een antwoord te geven. De demomiddag ‘mechanische onkruidbestrijding in ruggenteelten’ op 3 juli bracht de nieuwste technieken in stelling voor een ruim en geïnteresseerd publiek.

Op een demoveld van 2 ha organiseerde Inagro een demonamiddag mechanische onkruidbestrijding in witloof en wortelen.

• Het witloof werd gezaaid op rechte ruggen van 65 cm met dubbele rij.
• De wortelen werden gezaaid op schuine (aardappel)rug op band op 75 cm.

Voorafgaand aan de demo gebeurde geen enkele onkruidbestrijding. Een tiental constructeurs en machineverdelers waren aanwezig en brachten een totaalaanbod van wat vandaag op de markt is om op een niet-chemische manier het onkruid in fijne ruggenteelten te bestrijden. In dit fotoverslag brengen we een overzicht.

Onkruidbrander is standaardmachine in bio en kan ook gangbaar oplossing brengen

De onkruidbrander wordt standaard gebruikt in de biologische teelt van witloof en wortelen. Meestal worden de ruggen op voorhand getrokken om onkruid te laten kiemen. Vlak voor zaai en vlak voor opkomst wordt gebrand. Alle groen dat boven staat, wordt verhit en sterft af. Specifiek voor witloof is dat ook na opkomst gebrand kan worden. Dit is mogelijk doordat de groeipunt van witloof diep in de grond zit.

Vanhoucke uit Moorslede demonsteerde de Tryfon Heavy. In de branderkast worden temperaturen tot 1000°C bereikt.

Fijn schoffelwerk op de rug

Witloof en wortelen groeien in de beginfase eerder traag. De eerste schoffelbeurt is daarom zeer uitdagend. De jonge plantjes mogen niet worden bedekt door aarde. Soms is er ook korstvorming. Feldklasse uit Duitsland en Oliver uit Italië bouwden specifieke machines om in fijne bladgewassen (babyleaf, spinazie,…) te schoffelen en hebben deze doorontwikkeld voor toepassing op de rug.

De Pacorel van Feldklasse heeft twee volledig modulaire rotors per rug.

• De eerste rotor is opgebouwd uit ‘tandwielen’ en breekt de korst.
• De tweede rotor bestaat uit een hydraulisch aangedreven rolhak.

De Felbyco van Feldklasse is ontwikkeld voor zeer nauwkeurig schoffelwerk in fijne gewassen. Een schijfje breekt de kost, waarna een L-vormig schoffelmesje volgt. In een groter gewas kan een V-vormig mesje worden gemonteerd dat onder het blad schoffelt. Beide werktuigen kunnen gestuurd worden door een uitwisselbare sideshift met camerabesturing. 

W.N. Kramer importeert de machines van Oliver Agro uit Italië. De ‘Colibri’ is opgebouwd uit afzonderlijke ‘cassettes’ per rug.

• Elke cassette heeft een eigen instelbare diepteregeling op basis van sensoren.
• Een modulaire set aangedreven ‘zaagbladen’ breekt tegelijk de grond op en wiedt de aanwezige kleine onkruidjes.
• De volledige machine wordt bediend vanaf een terminal in de tractor.

Ruggenschoffels schoffelen op en tussen de rug

Traditionele schoffelmachines kunnen met aangepaste hulpstukken worden opgetuigd tot een schoffelmachine voor de ruggenteelt. Met schijven en aangepaste schoffelmessen kan de flank van de rug worden afgeschoffeld en terug opgebouwd. Voor nauwkeurig schoffelwerk op de rug is een apart parallellogram noodzakelijk.

KULT, in Vlaanderen geïmporteerd door Aerts Rapide ontwikkelde het ‘duoparallellogram’ om nauwkeurig op de rug te schoffelen. Dit lichte element kan uitgerust worden met kleine verstelbare schijfjes en fijne schoffelmesjes.

Vanhoucke demonsteerde zijn nieuwe ‘Focas Heavy Ridge’ met camerabesturing. De zware parallellogrammen tussen de rug bieden heel wat opbouwmogelijkheden voor afzonderlijke af- en aanaardschijven en schoffelmessen. Een aparte houder combineert een klein parallellogram op de rug en gewasbeschermers.

Steketee kwam met een uitvoering met twee balken.

• In de fronthef van de tractor werd een cameragestuurde schoffel gemonteerd uitgerust met kleine parallellogrammen op de rug.
• In de achterhef volgt de EC-ridger. Schoffelschijven schoffelen de zijkanten van de rug, veertanden maken de grond tussen de ruggen los en aanaardscharen bouwen de rug terug op.

Is precisiewiedeg ook allrounder in ruggenteelt?

De precisiewiedeg is in de voorbije jaren uitgegroeid tot een basismachine voor mechanische onkruidbestrijding in quasi alle vlakveldse teelten in de biologische landbouw en vindt stilaan ook ingang bij gangbare telers. Typerend voor een precisiewiedeg is dat de wiedegtanden scharnierend aan een frame zijn opgehangen en individueel door een veer worden aangetrokken. De spanning op deze veer kan worden ingesteld afhankelijk van de gewenste agressiviteit. In ruggenteelten wordt de wiedeg alsnog weinig ingezet, mede omdat witloof en wortelen in jonge fase onvoldoende verschil maken in stevigheid ten opzichte van het onkruid dat meekiemt. Dit bleek het geval in de jonge worteltjes op het demoveld. Mogelijk biedt de precisiewiedeg wel kansen in een groter gewas om nakiemers aan te pakken. 

De Einbock Aerostar Fusion wordt in Vlaanderen verdeeld door Packo. Een dubbele veer zorgt voor een zeer nauwkeurige instelling en bodemvolging op en tussen de ruggen.

Lemken demonsteerde zijn nieuwe ‘Thulit-wiedeg’ in primeur in Vlaanderen tijdens de demodag van Inagro. Innoverend voor deze wiedeg is de hydraulische tanddrukregeling.

Aardappelgarnituur ook in ruggenteelten valoriseren

Wie aardappelen en witloof of wortelen op ruggen teelt, kan er ook naar streven om dezelfde mechanisatie voor mechanische onkruidbestrijding in beide teelten te valoriseren. Voorwaarde is dan dat de ruggenteelten ook op een schuine rug van 75 cm worden geteeld met dezelfde rugvorm. Dit is alvast de insteek van onder andere AVR en Grimme. Deze machines zijn vandaag minder uitgerust voor fijn schoffelwerk op de rug.

De AVR Eco Ridger RC-E is een werktuigraam dat standaard wordt uitgerust met

• afschraapelementen die een dun laagje van de rug en hiermee ook het aanwezige onkruid verwijderen
• en aanaardelementen die de rug vervolgens terug opbouwen.

Het voordeel is dat rugvorm intact blijft en de machine geheel zelfsturend is. In hetzelfde frame kunnen ook zware aanaardschijven of pendelende schoffelmessen worden gemonteerd.

De Grimme GH4 EKO is een verfijnde aardappelaanaarder. Specifiek voor mechanische onkruidbestrijding staan vooraan de machine instelbare schoffelementen haaks op de schuine rug die de zijkant van de rug schoffelen. 

Onder de noemer ‘het kan ook eenvoudig’ demonsteerde Agri Biosolutions de Greenline Tornado. De machine is eenvoudig opgebouwd uit sterwielen die de flank van de rug bewerken. Door de hoge rijsnelheid wordt de grond terug op de rug geworpen. Voor een goed onkruidbestrijdend effect is verdere ontwikkeling nodig.

Onkruidtrekkers nemen laatste wiedronde over

In een volgroeid gewas zien we vaak nog grote onkruiden als melganzevoet boven het gewas uitgroeien. Een late wiedronde is soms nodig. Onkruidtrekkers kunnen deze klus overnemen. Op de demodag werd hun werking gesimuleerd met twijgen die we in de grond staken.

Bij de Bionalan Tig Air, in België geïmporteerd door Agri Biosolutions, drukt een grote horizontale wals de onkruidstengels tegen twee draaiende horizontale optrekrollen. 

Homburg demonsteerde de Novaxi Ark. Bij deze machine wordt het onkruid geklemd tussen roterende banden. De voorste en de achterste rij zijn apart instelbaar zodat het onkruid verschillend wordt gegrepen. Normaal wordt de Novaxi Ark in de front geplaatst.

Wiedrobots worden realiteit!

Wie met onkruid bezig is, heeft quasi zeker al gedroomd over robots die het onkruid wegnemen. Deze droom wordt stilaan realiteit. Ter afsluiting van de demodag werden twee technieken gedemonsteerd.

De Ecorobotix localiseert de onkruiden en gaat ze alsnog te lijf met een gericht straaltje herbicide. De minimale afdruk is 6 bij 6 cm. Dit jaar draaien verschillende machines in Vlaanderen. Aerts Rapide zorgt voor de verkoop en service in Vlaanderen.

De odd.bot is een echte wiedrobot en sloot de demo af. De machine van 1,5 meter werkbreedte herkent de onkruiden waarna twee of drie robotarmen het onkruid uittrekken en naast de rij afleggen. Het publiek was verrast van de snelheid en precisie waarmee de robot werkt. Dit jaar draaien 4 robots uit de 0-serie volop in de praktijk. In komende winter worden 16 nieuwe robots gebouwd. De vooropgestelde prijs lijkt erg toegankelijk.

Deze activiteit kadert onder andere binnen AgRoboConnect, een project dat de implementatie van gerobotiseerde teeltsystemen wil versnellen. Blijf op de hoogte van de laatste nieuwtjes via hun LinkedInpagina.

Meer info?
Over mechanische onkruidbestrijding: lieven.delanote@inagro.be
Over robotisatie: jan.vanwijnsberghe@inagro.be