In Vlaanderen worden veldbonen bij biologische veehouders veelal geteeld in combinatie met triticale en in de vorm van gps ingezet als ruwvoeder. Droog geoogste veldbonen zijn echter ook interessant als eiwitrijk krachtvoeder. In de buurt van Boulonge-sur-Mer vond onlangs een demonstratie plaats van het toasten van veldbonen met een mobiele toaster. De hittebehandeling verhoogt de DVE-waarde  van de veldbonen zodat ze de plaats kunnen innemen van soja en koolzaadschilfers in het rantsoen. De ervaringen van melkveehouders waar een praktijkproef met getoaste veldbonen werd uitgevoerd waren overwegend positief.

Mobiele toasters

Momenteel zijn in Frankrijk 3 mobiele toasters actief, waaronder deze machine van de firma Protea Thermic uit Bretagne en die voor deze demonstratie naar de buurt van Boulongne-sur-Mer was gekomen. De toaster is gemonteerd op een vrachtwagen waarop ook een triage mogelijkheid zit om veldbonen te sorteren afkomstig uit mengteelten. 

Bij het toasten worden de veldbonen door de machine geblazen met hete lucht van 280°C.  De hittebehandeling duurt enkele tientallen seconden en de veldbonen verlaten de machine met een kerntemperatuur van 110°C. Met deze machine kan 4 ton per uur worden verwerkt. Het toasten heeft tot doel het eiwit bestendiger te maken. Door de hittebehandeling verminderen bovendien de anti-nutritionele factoren en wordt de bewaarbaarheid verhoogd tot ongeveer 6 maanden.

Verbetering van de voederwaarde

Veldbonen bevatten ongeveer 25% ruw eiwit maar het eiwit is vrij onbestendig. In rantsoenen met veel grasklaver is er meestal geen gebrek aan onbestendig eiwit met hoge ureumgehalten in de melk tot gevolg. Dit vormt  niet alleen een verlies van eiwit maar is ook nadelig voor de gezondheid. Om voldoende DVE in het rantsoen te krijgen zijn vaak bestendigere eiwitbronnen zoals sojaschilfers nodig. Door de hittebehandeling wordt het eiwit minder snel afgebroken in de pens. De verhoogde bestendigheid zorgt dat de DVE waarde toeneemt. De bonen mogen daarna niet te fijn worden gemalen anders neemt de bestendigheid van het eiwit weer af.

De voederwaardebepalingen in Frankrijk voor getoaste veldbonen lopen sterk uiteen maar geven gemiddeld een verdubbeling van de hoeveelheid bestendig eiwit weer. Als we dat omzetten naar het DVE systeem kunnen we spreken van een toename 115 naar 174 g DVE per kg. Getoaste veldbonen hebben dan een DVE waarde tussen die van koolzaad- en  sojaschilfers. 

Voederproeven met melkvee

Op een aantal melkveebedrijven in de streek van Boulonge-sur-Mer werd afgelopen weideseizoen getoaste veldbonen gevoederd. Op één van de bedrijven werd in de maand mei 2,5 kg eiwitcorrector (1,8 kg sojaschroot en 0,7kg koolzaadschoot) vervangen door 3 kg getoaste veldbonen. De rest van het rantsoen bestond uit maiskuil (9 kg ds.), graskuil (1,5 kg ds.), perspulp (1,5 kg ds.) naast weidegang (+/- 5 kg ds.).  De koeien vertoonden een stijging van de melkproductie van 3L/koe/dag bij een gelijkblijvende vetgehalte en een licht dalend eiwitgehalte. Voorts nam het ureumgehalte in de melk af en kwamen de koeien beter in conditie.