Het natte voorjaar 2023 laat zijn sporen na op erg veel akkerbouw- en groentebedrijven. Straatgras, vogelmuur en nog eens straatgras. Kunnen we er iets aan doen en hoe moet het verder?

Nauwelijks drogend weer sinds maart

We waren het droge voorjaarsweer gewoon. Toch is de situatie echt wel uitzonderlijk. Het voorjaar startte nog uitnodigend met mooie omstandigheden begin maart. We konden onder goede omstandigheden drijfmest op het graan brengen en de vroegste teelten planten of zaaien. Daarna kwamen de maartse buien en aprilse grillen en ook de eerste helft van mei was bijzonder regenachtig. Er zijn vanaf begin maart gewoon nauwelijks werkbare dagen geweest. Van een week aanhoudend drogend weer met schrale oostenwind was er nog veel minder sprake.

Onderstaande neerslaggrafiek komt van het KMI-meetstation op Inagro in Beitem. Elders in Vlaanderen is de situatie vergelijkbaar. Plant- en zaaischema’s lopen grote achterstand op. In veel gevallen kwam men nauwelijks aan bodembewerking toe en ziet men dag na dag het perceel groener worden door straatgras, vogelmuur, groenbemesters en andere. Ook gangbare collega’s moeten ondergaan dit voorjaar, al maakt Roundup in combinatie met ploegen het net iets makkelijker. De uiterste zaaidata voor vlas en uien gingen voorbij. Ook voor bieten en aardappelen wordt het laat…

Noodkreten uit de praktijk

“Zeer moeilijk voorjaar” titelde een noodkreet van een collega-landbouwer deze morgen in de mailbox:

Net een lang telefoontje met een collega gehad over het lastige voorjaar...
Heel veel onkruid, vooral grassen heel moeilijk om weg te krijgen...
Heel veel werk om bedden plant of zaaiklaar te krijgen...
Heel veel handwerk - harken en op de knieën om vooral grassen uit bedden te halen...
Heel veel achterstand...
Vorstgevoelige groenbemesters die te vroeg afgestorven zijn waardoor de bedden veronkruid zijn (Japanse haver)...
Beter ervaringen met rogge weg krijgen: ‘de late bedden (na rogge) worden hierdoor de vroege bedden’...
Vooral heel moeilijk om groenmesters (en onkruid) weg te krijgen waar grassen in zitten...
Spijt dat ik mijn spitmachine verkocht heb...
Moeten we toch niet gaan ploegen?...
Is dit een ’normaal’ voorjaar’?...
…

En een andere teler schrijft in een bericht in een mailgroep onder collega’s:

Ik ben gewoon geraakt aan droog voorjaarsweer. Het verwijderen van de winter groenbemester gaat dan vrij makkelijk. Nu we weer een nat voorjaar krijgen is het toch veel moeilijker om de rogge en gras groenbemesters (en ook al het onkruid dat tussen de prei en de kolen is ontwikkeld deze winter) weg te krijgen. Normaal klepelen we 2 weken voor planten, gevolgd door bemesten en traag en oppervlakkig frezen. Dat laten we dan 2 weken liggen. Dan gaan we loswerken met een vast tand, gevolgd door de rotoreg. In de voorbije jaren gaf dat een mooi fijn en relatief onkruidvrij zaaibed. Dit jaar niet. Veel hergroei van grassen en overal nog vrij grote zoden. De plantmachine stropt vaak. Zaaien met de Ebra gaat ook moeilijk. Wat zijn jullie ervaringen dit voorjaar? Tips? Alvast bedankt ! 

Ook op het proefbedrijf biologische landbouw van Inagro worstelen we met overlevende groenbemesters, winteronkruiden en grasklaver. Op 8 mei maakten we een rondje voor onze tweede opname van Bio@Inagro. Ondertussen zijn we terug een week regen verder… Al bij al hebben we een en ander kunnen doen aan onze groenbemesters en winteronkruiden, maar vaak is het toch ‘net niet voldoende’. We proberen zo ver als mogelijk niet kerend door te gaan. Maar of we het halen zonder ploeg, is nog zeer onzeker. In een halve weide kun je nu eenmaal niet zaaien of planten en deze week worden preiplanten geleverd…

Leren uit moeilijke jaren

Uit mislukkingen en tegenslagen moet je leren. Dit is dit jaar niet anders. Geen enkele strategie is dit jaar sluitend, maar toch tekenen zich enkele trends aan. Ik neem alvast twee lessen mee:

• Vruchtwisseling en groenbemesterkeuze zijn van doorslaggevend belang. Waar een concurrentiële groenbemester stond, werden winteronkruiden behoorlijk onderdrukt.
• Elke ondiepe grondbewerking tussen de buien door, ook al was het maar ‘verplanten’, zorgde minstens voor een vertraging van de veronkruiding van het perceel.

Wees verder alert: korte intervallen met wiedeg!

Planten en zaaien voelt dit jaar vaak al als een overwinning. Toch is nu al duidelijk dat we best waakzaam blijven. De grond is vochtig en de temperaturen trekken aan. Perfecte omstandigheden voor een overweldigende kieming en snelle ontwikkeling van onkruid. Hou dus korte intervallen met de wiedeg aan. Één keer per week is mogelijk niet voldoende! "Twee keer eggen is altijd beter dan één keer eggen", hoorde ik deze week een teler zeggen tegen een stagiaire. En ook voor opkomst branden lijkt in alle zaaigewassen een absolute must dit jaar. Schoffelen kun je als nodig enkele dagen uitstellen, maar eggen of branden niet. En ook als er wat groter onkruid staat, blijft eggen zinvol om nieuw kiemend onkruid aan te pakken.

Hou vol! Hou moed!

Meer info?
lieven.delanote@inagro.be